تاریخ باستان

سقراط نخستین فیلسوف برجسته یونان باستان است که کوشید انسان و مسائل مربوط به آن را محوراصلی مباحث فلسفی قرار دهد. پیشینیان سقراط، هر یک به شیوه‌ای می‌کوشیدند جهان طبیعی پیرامون خود را بفهمند. سقراط معتقد بود، اینکه ما بدانیم فاصله خورشید از من چقدر است و یا خورشید بزرگتر است یا زمین، تاثیری در رفتار و کردار ما در زندگی نخواهد داشت. ما باید بدانیم، حق چیست؟ عدالت چیست؟ فضیلت به چه معناست؟ دولت خوب کدام است؟ از نظر وی فلسفه هنگامی آغاز می‌گردد که انسان در همه چیز بویژه در بدیهیات و جزئیات شک کند....

سقراط می‌کوشید طرز درست اندیشیدن و به کار بردن خرد را به جوانان بیاموزد. روش وی در آموزش، روش دیالکتیک یا پرسش و پاسخ بود، دو پرسش اساسی که سقراط برای فلسفه به یادگار گذاشت عبارتند از: «فضیلت چیست؟» و «دولت خوب کدام است؟» سقراط معتقد بود «دانش و فضیلت یکسان‌اند» به عبارتی «دانش، فضیلت است.» در رابطه با پرسش دوم، سقراط با دموکراسی آتنی مخالف بود و آن را حکمرانی جهل و خودپرستی می‌دانست.

دموکراسی عالی‌ترین مرجع حاکمیت ملی در آتن پنداشته می‌شد که متشکل از شهروندان بود. زنان، کودکان بندگان غیر آتنی‌ها (بیگانگان) شهروند محسوب نمی‌شدند. شورای پانصد نفری به صورت دوره‌ای امور کشور را اداره می‌کردند و هیچ شهروندی بیش از دوبار نمی‌توانست عضو شورا شود. در نتیجه شورا هیچ‌گاه مجمعی دائمی نبود و سیاستی مستقل نداشت. سرنوشت جامعه بازیچه هوس توده مردم بود و دستگاه اداری به دست کسانی بود که هرگز به سیاست نیندیشیده بودند. بنا به همین دلیل، سقراط دشمن دموکراسی بود.

اساس دموکراسی آتن بر برابری همه شهروندان بود و سقراط معتقد بود. دولت باید در حاکمیت آریستوکراسی هوشمندان باشد چون «عامه مردم از دانش به دورند» او می‌گفت: برای اداره امور سیاسی، به تخصص نیاز است و حکومت دموکراتیک آتنی را حکومت هرج و مرج می‌دانست که در آن توده مردم تصمیم می‌گیرند و سبب نابودی می‌شوند.

سقراط متهم شد به اینکه جوانان را فاسد نموده، آنها را علیه حکومت می‌شوراند و دین جدیدی تبلیغ می‌کند.

سرانجام پاسداران سنت‌ها وجود سقراط را تحمل نکرده او را به هلاکت رساندند.